.
Năm 2020, trong bối cảnh kinh tế bị đình trệ do đại dịch COVID-19 diễn ra trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Theo đó, ngành nông nghiệp nước ta đã gặp rất nhiều khó khăn, thử thách, nhưng toàn ngành đã nỗ lực vượt bậc, quyết liệt hành động với các giải pháp cơ cấu lại ngành, đổi mới mô hình tăng trưởng và khơi thông nguồn lực đầu tư toàn xã hội. Qua đó, ngành nông nghiệp vẫn duy trì được đà tăng trưởng ở mức khá cao, hoàn thành và vượt kế hoạch 4/5 chỉ tiêu được giao. Cụ thể, xuất khẩu nông, lâm, thủy sản thu được kết quả ngoạn mục, với tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 41,25 tỷ USD. Ngành nông nghiệp nước ta trở thành “bệ đỡ” của nền kinh tế trước những biến động khó lường của kinh tế toàn cầu.

Mặc dù vậy, khi nhìn nhận lại thực tế tình hình sản xuất nông nghiệp trong những năm gần đây các mặt hàng xuất khẩu nông sản thế mạnh của nước ta, vẫn còn những tồn tại, hạn chế về chất lượng, tính bền vững và cách thức phát triển. Qua đó, đòi hỏi ngành nông nghiệp và các vùng chuyên canh nông sản xuất khẩu cần có những bước chuyển mới, mang tính đột phá hơn. 

Được biết, nhiều thị trường nhập khẩu nông sản quốc tế trong thời gian gần đây đã liên tục đưa ra những thay đổi về yêu cầu đối với hàng hóa nông sản lưu thông trên thị trường. Điển hình, Trung Quốc đang tiếp tục đẩy mạnh hơn công tác kiểm tra, giám sát an toàn thực phẩm; tăng cường kiểm nghiệm, kiểm dịch, truy xuất nguồn gốc… hàng hóa nhập khẩu. Đặc biệt, các mặt hàng nông sản, các loại thịt, thủy sản (đông lạnh, tươi sống và chế phẩm liên quan tại các hải cảng, cửa khẩu) nhằm ngăn ngừa và phòng chống dịch covid-19. 

Cùng với đó, Bộ an toàn thực phẩm và dược phẩm Hàn Quốc đưa ra phương thức mới về kiểm tra hồ sơ đối với các cơ sở sản xuất thực phẩm xuất khẩu vào Hàn Quốc. Đây cũng là phương thức lâm thời được thực hiện trong giai đoạn diễn biến phức tạp của đại dịch COVID-19 trên thế giới. Bên cạnh đó, thị trường nhập khẩu của các nước EU cũng tăng cường các hoạt động kiểm dịch, truy xuất nguồn gốc hàng hóa nông sản xuất khẩu.

Vì sự an toàn thực phẩm đối với người tiêu dùng và đáp ứng được các yêu cầu nhập khẩu của các thị trường quốc tế là cơ sở quan trọng để nâng cao chất lượng hàng hóa nông sản xuất khẩu của nước ta trong tình hình hiện nay. Theo các chuyên gia về kinh tế nông nghiệp cho biết, thị trường nông sản xuất khẩu vẫn luôn có nhu cầu rất cao và sẽ tăng nhanh trong thời gian tới. Để vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay, kịp thời khôi phục sức sản xuất và kinh doanh ngay khi dịch bệnh covid-19 được kiểm soát trên bình diện quốc tế, thì việc định hình lại các mô hình sản xuất nông sản xuất khẩu và duy trì sức sản xuất của các vùng chuyên canh là một yêu cầu cấp thiết. Điều này, đòi hỏi phải có sự liên kết bền vững và hiệu quả giữa các hộ sản xuất với các doanh nghiệp chế biến nông sản xuất khẩu. Tạo đột phá trong việc nhanh chóng khắc phục được vấn đề truy xuất nguồn gốc sản phẩm, vốn luôn là điểm yếu của nông sản Việt Nam. 

Vì vậy, các doanh nghiệp cần tập trung nguồn lực xây dựng các cơ sở sản xuất, kinh doanh hàng hóa nông sản xuất khẩu; thực hiện liên kết giữa các nhà máy chế biến với các nông hộ, trang trại và các vùng nguyên liệu; bảo đảm chất lượng hàng hóa trên cơ sở áp dụng kỹ thuật nông nghiệp công nghệ cao, tạo sức cạnh tranh và kịp thời chiếm lĩnh thị trường. Trong đó, cần xây dựng, phát triển chuỗi cung ứng nông sản và thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc, tạo niềm tin cho người tiêu dùng khi mua sắm sản phẩm.

Việc định hình lại mô hình sản xuất các loại hàng hóa nông sản xuất khẩu là một trong những giải pháp quan trọng nhằm hướng tới việc thực hiện các mục tiêu năm 2021 của ngành nông nghiệp. Songsong đó, GDP nông nghiệp tăng 3%, tốc độ tăng giá trị sản xuất nông, lâm , thủy sản đạt hơn 3% và kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành là 44 tỷ USD. Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo ngành nông nghiệp: “Biến nguy cơ thành thời cơ để tăng trưởng nông nghiệp; tiếp tục tìm kiếm thị trường để ổn định đầu ra; tận dụng cơ hội và tận dụng các hiệp định thương mại tư do CPTPP, EVFTA… để nỗ lực phục hồi, phát triển kinh tế trong trạng thái bình thường mới”.
 
Chia sẻ về điều này, TS. Đặng Kim Sơn, chuyên gia về nông nghiệp nhận định, thị trường nông sản vẫn có nhu cầu rất cao và sẽ quay lại tăng nhanh nhu cầu trong thời gian tới. Vấn đề là làm thế nào để duy trì sức sản xuất của DN và nông dân liên kết với DN vượt qua được thời điểm nguy nan này, có thể kịp thời khôi phục sức sản xuất và kinh doanh ngay khi dịch bệnh kết thúc trên thế giới. Đồng thờikhuyến nghị: Các DN cần tập trung đầu tư xây dựng liên kết giữa các nhà máy chế biến, các DN kinh doanh với nông dân sản xuất tại các vùng nguyên liệu để đảm bảo chất lượng trên cơ sở áp dụng kỹ thuật nông nghiệp công nghệ cao sẽ là giải pháp chiến lược, tạo sức cạnh tranh cao, kịp thời chiếm lĩnh thị trường trong thời gian tới.